Konsekwencje nielegalnego zatrudniania cudzoziemców ponoszą obopólnie pracownicy i pracodawca.
Nielegalnie zatrudniony cudzoziemiec otrzymuje karę do 5 000 zł i najczęściej decyzję o zobowiązaniu do powrotu (wyjazdu z Polski) oraz zakaz ponownego wjazdu na terytorium RP i innych państw obszaru Schengen na okres od roku do trzech lat.
Pracodawcy w konsekwencji nielegalnego zatrudniania otrzymują:
Koszty związanie z przymusowym wykonaniem decyzji o zobowiązaniu do powrotu do domu mogą być bardzo wysokie i obejmować np. koszt zakupu biletów lotniczych.
Grzywna w wysokości od 1 000 do 30 0000 obowiązuje od 01.01.2018 wcześniej była dużo niższa i wynosiła maksymalnie 10 000 zł.
Liczba przeprowadzonych kontroli przez Inspektorat Pracy pod względem legalności zatrudnienia cudzoziemców rośnie z roku na rok. W 2017 przeprowadzono 0 69% więcej kontroli niż w 2016 i o 143% więcej niż w 2015. W 2018 roku kontrolą objęto 46 tys. pracowników cudzoziemskich.
Kontrole są przeprowadzane na podstawie:
Informację w zakresie zatrudniania cudzoziemców można uzyskać w 16 Okręgowych Inspektoratach Pracy i w oddziałach Państwowej Inspekcji Pracy. Pomocy prawnej udziela Centrum Poradnictwa PIP przy głównym Inspektoracie Pracy w Warszawie. Porad można zasięgać osobiście lub telefonicznie a także w formie pisemnej w tym również e mailowej. Państwowa Inspekcja Pracy organizuje także darmowe dla pracodawców szkolenia, rozdaje materiały informacyjne: ulotki, poradniki, broszury również w językach obcych. Od trzech lat trwa kampania informacyjno-edukacyjna pod hasłem „Pracuję legalnie”. Pomocna w wyszukiwaniu informacji jest strona www.pip.gov.pl