Samochód stanowiący współwłasność a majątek firmowy

Często zdarza się tak, że osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą chce wprowadzić do firmy swój samochód. W jakim przypadku będzie on stanowił środek trwały? Co jeśli jest to samochód stanowiący współwłasność? Jaka jest jego wartość początkowa do amortyzacji? W poniższym artykule przeanalizujemy te przypadki.

Samochód jako środek trwały

Jeśli samochód ma stanowić środek trwały w firmie musi spełnić wszystkie poniższe warunki:

1. być własnością lub współwłasnością podatnika,
2. być nabyty we własnym zakresie,
3. być kompletny i zdatny do użytku,
4. być użytkowany do celów działalności gospodarczej lub być oddanym do używania na podstawie umowy dzierżawy, leasingu lub umowy najmu,
5. przewidywany okres użytkowania musi być dłuższym niż 1 rok (art. 22a ust. 1 ustawy o PIT).

W jaki sposób przekazać prywatny samochód na cele jednoosobowej działalności gospodarczej?

Przekazując prywatny majątek na cele JDG przedsiębiorca musi przygotować oświadczenie, zawierające:

1. datę,
2. miejsce wystawienia,
3. oświadczenie o prawie do własności rzeczy (właściciel/współwłaściciel),
4. określenie składnika majątku (nazwa, rodzaj itp., w przypadku np. samochodu będzie to marka, rocznik, nr identyfikacyjne),
5. datę przekazania środka trwałego,
6. wartość początkową przekazanego składnika majątku (obecną wartość rynkową),
7. podpis właściciela.

Z art. 22g ust. 11 ustawy o PIT wynika, że w sytuacji, gdy składnik majątku stanowi współwłasność, a nie własność podatnika to wartość początkowa tego składnika jest ustalana w proporcji, w jakiej pozostaje udział podatnika we własności tego składnika majątku. Zasada ta nie ma zastosowania do składników majątku stanowiących wspólność majątkową małżonków, chyba że małżonkowie wykorzystują składnik majątku w działalności gospodarczej prowadzonej odrębnie.

Amortyzacja samochodu stanowiącego współwłasność

Stawka amortyzacyjna zarówno dla samochodów osobowych, jak i ciężarowych jest 20% – metoda liniowa. Okres amortyzacji wynosi wówczas 5 lat.

W przypadku nabycia samochodu używanego jest możliwość zastosowania indywidualnej stawki amortyzacji w maksymalnej wysokości 40%. W konsekwencji amortyzacja będzie trwała 2,5 roku. Środek trwały można uznać za używany, jeżeli podatnik udowodni, że był on wczesniej wykorzystywany przez okres co najmniej 6 miesięcy.

Do końca 2018 r. w kosztach można było ująć odpisy z tytułu zużycia samochodu osobowego w części stanowiącej równowartość 20.000 euro przeliczonej na PLN wg kursu średniego EURO ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia przekazania samochodu do używania.

Od 1 stycznia 2019 roku zgodnie z nowelizacją ustawy o PIT odpisy z tytułu zużycia samochodu osobowego od wartości samochodu przewyższającej równowartość 150 000 PLN – nie mogą być kosztem uzyskania przychodu.
Odpisy amortyzacyjne powinny obejmować również część nie stanowiącą kosztów uzyskania przychodu (powyżej 150 000 zł). Niezależnie od wartości samochodu osobowego, amortyzacji podlega cała wartość początkowa samochodu, ale do kosztów będzie trafiać tylko część do limitu. Amortyzacja rozpoczyna się od miesiąca kolejnego po miesiącu oddania środka trwałego do używania.

Indywidualna interpretacja podatkowa o sygn. IPTPB1/415-99/11-3/KSU, wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 2011 r., „mówi”:

(…) „Analogicznie przedstawia się sytuacja z możliwością zaliczania do kosztów uzyskania przychodów składek na ubezpieczenie samochodu. Wskazać bowiem należy, iż do zapłaty składek na ubezpieczenie samochodu obowiązany jest ubezpieczający tj. właściciel samochodu. Wydatek ten nie jest przy tym uzależniony od faktycznej eksploatacji samochodu, ale wynika z faktu posiadania tytułu prawnego do pojazdu dopuszczonego do ruchu drogowego. Zatem, mając na uwadze, iż wskazany we wniosku samochód stanowi współwłasność Wnioskodawcy i Jego ojca (udziały we współwłasności Wnioskodawcy – 19/20), to w wysokości odpowiadającej temu udziałowi składki na jego ubezpieczenie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej” (…).